Het allereerste goedgekeurde vaccin ter wereld tegen het RSV-virus met het potentieel om elk jaar tienduizenden levens te redden. Met die medische doorbraak heeft GSK vanavond de essenscia Innovation Award 2025 gewonnen, de belangrijkste prijs voor industriële innovatie in België. Het vaccin van GSK is het resultaat van 20 jaar onderzoek en ontwikkeling in België. Het wordt ook in ons land geproduceerd en van hieruit geëxporteerd naar miljoenen patiënten in meer dan 60 landen wereldwijd. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens een ceremonie in Brussel in aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Astrid. De andere finalisten waren Anorel, Derbigum, Fairbrics, Indaver, Oleon, Proviron en Zeopore.
Van levensreddende geneesmiddelen tot oneindig recycleerbare voedselverpakkingen en het transformeren van opvangen CO2 in een waardevolle grondstof voor textielvezels. De genomineerde innovatieprojecten van de acht finalisten van de essenscia Innovation Award illustreren de veelzijdigheid en de positieve maatschappelijke impact van innovatie in de sector van de chemie, kunststoffen en life sciences.
Wereldprimeur, made in Belgium
GSK realiseerde een wereldprimeur met Arexvy: het allereerste goedgekeurde vaccin tegen het RSV-virus. Het vaccin is een op en top Belgische innovatie, volledig aangestuurd vanuit de Waals-Brabantse vestigingen van het bedrijf. Onderzoek en ontwikkeling gebeurden in Rixensart, de fabricage vindt plaats in Waver – de grootste industriële productiesite voor vaccins ter wereld – en de export verloopt vanuit het wereldwijde distributiecentrum in Gembloux. GSK telt in België ruim 9.000 medewerkers.
François Cornélis, juryvoorzitter essenscia Innovation Award: “De positieve maatschappelijke impact van deze innovatie valt onmogelijk te onderschatten. Dit redt levens, niet enkel in België maar over de hele wereld. Zestig jaar na de ontdekking van het RSV-virus is het dankzij de Belgische topexpertise op het vlak van vaccins dat er nu voor het eerst een geneesmiddel is dat effectief bescherming biedt. Dit is het beste bewijs van het essentiële belang van onderzoek en ontwikkeling en van de absolute noodzaak om in ons land een aantrekkelijk innovatieklimaat te behouden.”
Het respiratoir syncytieel virus (RSV) is minder bekend, maar het is net zo bedreigend voor de gezondheid als de griep of het coronavirus. Het treft vooral jonge kinderen, ouderen en volwassenen met een verzwakt immuunsysteem. Het seizoensgebonden virus kan ernstige longaandoeningen veroorzaken, soms met fatale afloop. Het veroorzaakt jaarlijks 5 miljoen infecties wereldwijd, waarvan zo’n 50.000 in België. Voor ons land betekent dat 4.500 ziekenhuisopnames en tot 300 sterfgevallen per jaar.
In samenwerking met Universiteit Antwerpen en Vaccinopolis
Het vaccin van GSK richt zich voornamelijk op de risicogroep van 60-plussers. De effectiviteitsstudie werd in België uitgevoerd met meer dan 3.000 proefpersonen, in samenwerking met Universiteit Antwerpen en Vaccinopolis. Het vaccin werd ook bekroond met een Carbon Trust-certificaat voor de lage CO2-uitstoot tijdens de productie. Die productie vindt plaats in een ultramoderne productiesetting die vorig jaar is erkend met het ‘Factory of the Future’-kwaliteitslabel.
“België wordt terecht het ‘Silicon Valley’ van de vaccins genoemd. We beschikken hier over een bijzonder efficiënt netwerk van industriële expertise, klinische partners en toponderzoekers. Het feit dat het volledige productieproces aan ons is toevertrouwd, onderstreept de strategische rol van België in de wereldwijde groep. Alle twintig vaccins van GSK worden minstens gedeeltelijk in ons land geproduceerd”, zeggen Marie-Thérèse Martin, VP Head Vaccines Clinical Sciences, en Emmanuel Felix, VP Global Industrial Operations, van winnaar GSK.
Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia: “In moeilijke economische tijden is deze Innovation Award een teken van hoop. Dit toont aan dat bedrijven in de sector van de chemie en life sciences permanent blijven investeren en innoveren om oplossingen te vinden voor de grote maatschappelijke uitdagingen: van klimaat tot gezondheid, van circulaire economie tot kunststofrecyclage. Duurzaamheid is en blijft overduidelijk het innovatiekompas van de sector: op zoek naar meer efficiëntie, een betere levenskwaliteit, minder uitstoot en minder afval.”
Ook de innovaties van de andere finalisten dragen stuk voor stuk een duidelijke Belgische stempel met R&D en productie in ons land.
Belgische innovaties met wereldwijde impact
- Anorel ontwikkelde met ASH BASE een geavanceerd zero-waste productieproces om reststromen uit de voedingsindustrie – de as die overblijft na de verbranding van plantenresten en landbouwafval – om te zetten in hoogwaardige meststoffen en industriële grondstoffen.
- Derbigum bracht na 30 jaar onderzoek en ontwikkeling Novitumen op de markt: een circulaire dakbedekking die volledig wordt gemaakt uit gerecycleerde materialen, zonder gebruik van nieuwe fossiele grondstoffen. Zo ontstaat dakroofing die eindeloos recycleerbaar en herbruikbaar is.
- Fairbrics wil kleding maken van opgevangen CO2 door het broeikasgas om te zetten in een hoogwaardige grondstof voor polyester textielvezels. De van oorsprong Franse scale-up verfijnt deze spraakmakende technologie in de labo’s van chemie-incubator BlueChem in Antwerpen.
- Indaver transformeert met Plastics2Chemicals kunststofafval in hoogwaardige, circulaire grondstoffen. Deze Belgische wereldprimeur bewijst dat chemische recyclage een sleutelrol speelt in de transitie naar een circulaire economie.
- Oleon bedacht met QLOE een plantaardige koelvloeistof die datacenters afkoelt zonder de planeet op te warmen. Door processors en computerservers onder te dompelen in een biologisch afbreekbare koelvloeistof daalt het energieverbruik van datacenters aanzienlijk.
- Proviron creëerde met Proviplast 2755 een 100% bio-gebaseerde weekmaker die PVC, een van de meest gebruikte kunststoffen, een tweede leven geeft. Deze innovatie maakt PVC beter recycleerbaar én milieuvriendelijker.
- Zeopore Technologies, een spin-off van KU Leuven, geeft duurzame vliegtuigbrandstof vleugels. Hun revolutionaire technologie maakt gebruik van zeolieten die de performantie van katalysatoren verhogen en de productie van bio-brandstoffen efficiënter en betaalbaarder maakt.
Met deze gerenommeerde innovatiewedstrijd zet sectorfederatie essenscia al sinds 2012 de schijnwerpers op innovaties in de chemie, kunststoffen en life sciences. De jury van deze editie bestond uit François Cornélis (juryvoorzitter en voorzitter van het essenscia Innovation Fund), Véronique Goossens (hoofdeconoom Belfius), Inge Neven (CEO VITO), Jean-Christophe Troussel (partner Bird & Bird en voorzitter LESI) en Yves Verschueren (gedelegeerd bestuurder essenscia). Eerdere winnaars van de essenscia Innovation Award zijn Emulco & BASF (2012), Agfa Graphics (2014), GSK (2016), Mithra Pharmaceuticals (2019) en Agfa-Gevaert (2022).
