Nooit eerder moesten onze economie en samenleving zich zo snel zo grondig transformeren. Die industriële transitie draait om bits en bytes. Maar vooral om moleculen zoals CO2 of H2, koolstofdioxide en waterstof. De chemie, als wetenschap én als industrie, heeft de sleutels in handen om de deur naar een duurzame toekomst te openen. Dat stelt Barbara Veranneman, voorzitter van chemie-incubator BlueChem.
Dit opiniestuk verscheen ook in de themabijlage Fokus Chemie bij De Standaard
Klimaatneutraal worden, een kringloopeconomie opzetten waarin afval een circulaire grondstof is, productieprocessen fundamenteel vergroenen. De uitdagingen zijn groot, de ambities hoog, de tijd beperkt. Tegelijkertijd groeit de overtuiging dat meer innovatiekracht in de chemie zorgt voor meer duurzaamheid in onze maatschappij. Dankzij de producten – van isolatiematerialen tot de basiscomponenten voor zonnepanelen of windturbines. Maar steeds vaker ook door radicale systeeminnovaties.
Wie binnenloopt bij BlueChem, de eerste incubator voor duurzame chemie in ons land, duwt de deur naar de chemie van de toekomst open. Op amper twee jaar is BlueChem in Antwerpen – in het hart van de grootste chemiecluster van Europa – uitgegroeid tot het middelpunt van grensverleggende chemietechnologie in Vlaanderen. Het is de thuisbasis van heel wat beloftevolle start-ups en scale-ups die actief zijn in zeer uiteenlopende onderzoeksdomeinen. Maar ze delen allen hetzelfde doel. Van de duurzame droom een daad maken.
Met BlueChem maken we duurzame chemie concreet. Dat gaat van de omzetting van opgevangen CO2 in een waardevolle grondstof tot de recuperatie van kostbare metalen zoals zink of palladium uit industrieel afvalwater, van nieuwe recyclagetechnieken voor het hergebruik van kunststoffen tot nanotechnologie voor zelfhelende medische toepassingen, van procesinnovaties die zorgen voor een lager energie- en grondstoffengebruik in de chemie- en farmasector tot de ontwikkeling van duurzame voeding.
“Wie binnenloopt bij BlueChem, de eerste incubator voor duurzame chemie in ons land, duwt de deur naar de chemie van de toekomst open.”
Dankzij de steun van de stad Antwerpen, het provinciebestuur, VITO en de Vlaamse en Europese overheid draaien de labo’s in BlueChem op volle toeren. Maar een incubator mag geen innovatie-eiland zijn. Het komt erop aan bruggen te bouwen en connecties te maken zodat die innovaties snel getest en toegepast kunnen worden in de bestaande industriële context. Het is die kruisbestuiving tussen start-ups, strategische partnerorganisaties en internationale chemiebedrijven, tussen academische kennis en industriële expertise wat BlueChem uniek maakt.
Dus ja, de chemie van de toekomst staat voor de deur. Die deur staat zelfs al op een kier. Maar er bestaat geen universele loper om ze op een eenvoudige manier wagenwijd open te zetten. De uitdagingen zijn zo complex dat we verschillende sleutels nodig zullen hebben. Net daarom is het zo belangrijk dat Catalisti, de speerpuntcluster voor innovatie in chemie en kunststoffen. Vanuit BlueChem ook het Moonshot-programma voor klimaatinnovatie van de Vlaamse overheid coördineert. Op zoek naar doorbraaktechnologieën voor minder CO2-uitstoot, de uitbouw van een waterstofeconomie of het gebruik van biomassa als alternatieve grondstof. Zo duwen we samen de deur beetje bij beetje verder open.
