Sector groeit, maar stijgende bezorgdheid over energiekosten en geopolitieke context
De Belgische chemie- en farmasector heeft vorig jaar 1.125 jobs gecreëerd, goed voor een stijging van de tewerkstelling met 2.500 jobs op drie jaar tijd. Daardoor is de nood aan wetenschappelijk en technisch talent bijzonder hoog, want door de vergrijzingsgolf zullen de komende tien jaar ook zowat 22.000 ervaren medewerkers de sector verlaten. De chemie en farma blijft voorts de onbetwiste nummer 1 van de Belgische industrie met recordcijfers op vlak van innovatie, export en investeringen. Dat blijkt uit de jaarcijfers die sectorfederatie essenscia vandaag heeft voorgesteld.
De chemie- en farmasector heeft opnieuw een sterk jaar achter de rug. De omzet bereikte in 2017 een recordhoogte van bijna 66 miljard euro en de investeringen zaten met 2,2 miljard euro op het hoogste peil van de voorbije tien jaar. Ook de tewerkstelling steeg voor het derde jaar op rij tot 90.778 jobs. Dat is zowat een vijfde van alle industriejobs in België. Het aandeel van de chemie en farma in de industriële tewerkstelling in ons land stijgt sinds 2007 onafgebroken en ligt met 19,3% fors hoger in vergelijking met de buurlanden en is bijna dubbel zo hoog dan het Europees gemiddelde.
De sector is ook de innovatiekampioen van België. De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling zijn op tien jaar bijna verdubbeld tot een recordbedrag van 4,4 miljard euro. Dat is meer dan de helft van alle R&D-uitgaven in de industrie. Het aantal patenten in de chemie, kunststoffen, farma en biotech is op drie jaar met 63% toegenomen tot 417 toegekende octrooien in 2017, of meer dan één uitvinding per dag. Daarmee staat België op de elfde plaats in de wereld, net na China. Het aandeel van chemie en life sciences in het totaal aantal patenten ligt met 34% in verhouding nergens zo hoog als in België.
De chemie en farma blijft ook de belangrijkste exportsector. Bijna 1 op de 3 producten die België uitvoert, zijn chemicaliën, kunststoffen, geneesmiddelen of vaccins. De buurlanden zijn de belangrijkste handelspartners, met Duitsland op kop, maar de handel met groeilanden als Rusland, India of China is het voorbije decennium meer dan verdubbeld. Met een toegevoegde waarde van 17,6 miljard euro is de chemie en farma een steunpilaar van de Belgische economie en welvaart.
“Deze cijfers illustreren dat de chemie en farma een sleutelsector is voor de Belgische economie. Alle economische indicatoren gaan er op vooruit sinds 2010. Wat ook opvalt is dat sectorbedrijven sterk geloven in de industriële toekomst van België. Zo wordt 10% van de omzet geherinvesteerd in de vernieuwing of uitbreiding van productiecapaciteit en in innovatief onderzoek. Dat is nodig, want innovatie en moderne, milieuvriendelijke installaties zijn essentieel om ook de komende jaren de toenemende wereldwijde concurrentie aan te kunnen gaan”, zegt Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia.
“De chemie en farma is een sector in volle groei, maar dit en volgend jaar zullen bepalend zijn voor onze concurrentiekracht in de komende decennia. Zo moet er snel duidelijkheid komen over de modaliteiten van de energienorm en de volledige kostprijs en financiering van het energiepact. Wie gaat de factuur betalen als we tegen 2030 naar een situatie evolueren waarin blijkbaar 90% van de elektriciteitsproductie gesubsidieerd zal worden? Ook de Brexit en het toenemende protectionisme in de wereld zorgen voor onzekerheid. Bedrijfsleven en onderwijs moeten ook blijven samenwerken om voldoende jongens en meisjes te motiveren om voor een wetenschappelijke of technische studierichting te kiezen. De beschikbaarheid van talent zal de toekomst van de kennisintensieve chemie- en farma-industrie in dit land bepalen”, besluit Wouter De Geest, voorzitter essenscia.
