De Europese Commissie heeft de ‘Transition Pathway for the Chemical Industry’ gepubliceerd. Dat is een uitgebreide en unieke roadmap die de chemie-industrie in België en Europa moet helpen om tegen 2050 de doelstellingen van de Europese Green Deal mee te realiseren. In de routekaart staan zo’n 200 concrete acties en randvoorwaarden beschreven die nodig zijn voor een succesvolle industriële transitie richting circulariteit en klimaatneutraliteit, mét behoud van de internationale concurrentiekracht. De chemiesector is de eerste energie-intensieve industrie met een eigen transitiepad.
De Europese en Belgische chemiefederaties Cefic en essenscia verwelkomen dat de Europese Commissie een specifiek en gedetailleerd stappenplan heeft uitgewerkt om de grootste industriële transitie in de geschiedenis te ondersteunen. De chemie-industrie staat tegen 2050 voor een vierdubbele uitdaging: klimaatneutraal worden, circulair produceren, doorgedreven digitaliseren en nieuwe, duurzame chemieproducten ontwikkelen.
De sector verwacht dat er vele tientallen miljarden euro’s aan extra investeringen nodig zullen zijn om deze ongeziene transitie mogelijk te maken. Dit dient bovendien te gebeuren in een bijzonder krappe tijdspanne en binnen een zeer uitdagende geopolitieke context. De huidige energiecrisis heeft de internationale concurrentiepositie van de chemie-industrie zwaar onder druk gezet, waarbij Europa ook moet opboksen tegen grootschalige economische steunprogramma’s in andere landen en werelddelen.
Duurzaam concurrentievermogen
Het transitiepad voor de chemie-industrie omvat bijna 200 maatregelen die de Europese instellingen, de lidstaten en de industrie samen moeten ondernemen om de transitie succesvol te laten verlopen. Duurzaam concurrentievermogen en strategische autonomie op internationaal niveau vormen het centrale uitgangspunt. De belangrijkste actiedomeinen zijn innovatie, energie, infrastructuur, financiering, de diversificatie van grondstoffen en de opleiding van talent.
Op technologisch vlak focust het transitiepad op elektrificatie, waterstof, het hergebruik van biomassa en afval als grondstof en technologieën voor de opvang en opslag (CCS, Carbon Capture & Storage) of het hergebruik (CCU, Carbon Capture & Utilization) van CO2. Stuk voor stuk innovaties die van wezenlijk belang zijn om klimaatvriendelijker te produceren. Dit alles dient aangestuurd te worden door een coherente en stimulerende regelgeving op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, digitalisering en duurzaamheid.
Martin Brudermüller, CEO BASF en voorzitter van de Europese chemiefederatie Cefic: “De publicatie van dit transitiepad is een belangrijke mijlpaal. De chemie-industrie in Europa is al volop bezig met haar transformatie, maar deze routekaart biedt de sector meer duidelijkheid en perspectief. Een radicale industriële transitie realiseren op minder dan 30 jaar is een ongeziene uitdaging. Een doelgerichte uitvoering van dit traject binnen een realistisch beleidskader zal de toekomst van de chemie-industrie in Europa bepalen. We staan klaar om samen met de Europese Commissie, het Europees Parlement en de lidstaten werk te maken van een duurzame en veerkrachtige chemie-industrie.”
Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia en voorzitter van AFEM, de Europese associatie van nationale chemiefederaties: “De chemiesector is de eerste en voorlopig enige energie-intensieve industrie in Europa met een eigen, specifiek transitiepad. Dit illustreert het grote economische en maatschappelijke belang van de chemie-industrie als onmisbare partner om de doelstellingen van de Europese Green Deal te helpen realiseren. Maar dit is slechts het begin. Bedrijven staan voor gigantische investeringen en grote technologische uitdagingen, en dit in een gespannen geopolitieke context. Het is uitermate belangrijk dat Europa hier ook een strategisch industriebeleid aan koppelt dat het juiste kader biedt om investeringen te blijven aantrekken.”
De chemiesector is een van de belangrijkste industrietakken in België en Europa. De sector speelt een sleutelrol in de ontwikkeling van nieuwe materialen en processen die fundamenteel zijn voor de omschakeling naar een circulaire economie en klimaatneutrale samenleving. Zo levert de chemie-industrie de essentiële bouwstenen voor bijvoorbeeld elektrische autobatterijen, isolatiematerialen of kunststofonderdelen voor windturbines of zonnepanelen.
Een recente studie van de Europese Commissie heeft aangetoond dat 95% van de geproduceerde goederen in Europa een directe link hebben met chemieproducten of -processen. Dit toont aan dat de chemiesector aan de basis ligt van heel wat cruciale waardeketens voor onze levenskwaliteit: van voeding tot kledij, van elektronica tot geneesmiddelen.
