Port of Antwerp-Bruges, Hulpverleningszone Waasland en Brandweer Zone Antwerpen gaan nauwer samenwerken met de gespecialiseerde brandweerdiensten van chemiebedrijven BASF, Evonik, Covestro, TotalEnergies en de kerncentrale van Doel. In het nieuwe Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde (BZS) delen de partners kennis en middelen. Het doel? Een betere preventie en beheersing van complexe industriële risico’s in het havengebied op beide oevers van de Schelde.
De intentie om in de Antwerpse havenregio intensiever te gaan samenwerken op het gebied van industriële brandweerzorg bestaat al langer. Onlangs zijn deze ambities bekrachtigd in een intentieovereenkomst, die door de acht stichtende leden is ondertekend.
Het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde is een publiek-private samenwerking tussen Port of Antwerp-Bruges, Brandweer Zone Antwerpen, Hulpverleningszone Waasland en vijf industriële partners (BASF, Evonik, Covestro, TotalEnergies en de kerncentrale van Doel) met de steun van essenscia, de sectorfederatie van de chemie en life sciences. Het netwerk werd vandaag gelanceerd in het Antwerpse Havenhuis in aanwezigheid van de burgemeesters van Antwerpen, Beveren en Zwijndrecht.
Overheid en bedrijven slaan handen in elkaar
Het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde bundelt de slagkracht bij grootschalige en gespecialiseerde industriële incidenten in het havengebied. Door verder te bouwen op elkaars kennis en gebruik te maken van elkaars voertuigen en materialen, kunnen de brandweerdiensten sneller en efficiënter optreden in het geval van een grote calamiteit.
Ann Wurman, directeur essenscia vlaanderen: “Veiligheid is de allereerste en allerhoogste prioriteit in de chemiesector. Dankzij dit unieke partnerschap tussen de brandweerdiensten van bedrijven en de publieke brandweerkorpsen zorgen we ervoor dat we nog beter voorbereid zijn op eventuele incidenten en de mogelijke risico’s maximaal kunnen beperken. Als chemiesector staan we mee aan de wieg van dit samenwerkingsverband omdat we op veiligheidsvlak geen toegevingen doen en ten volle onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen opnemen.”
Het uitgangspunt van de samenwerking is dat de partners elkaar met kennis en materiaal ondersteunen bij noodsituaties die de brandweercapaciteit van een individuele partner overstijgen. Alle deelnemende partners behouden hun eigen autonomie en er wordt geen afbreuk gedaan aan de eigen verantwoordelijkheden met betrekking tot veiligheid.
Delen van kennis en expertise
Daarnaast is de samenwerking ook gericht op het proactief samenbrengen van de organisaties, om afspraken te maken over preventie, om kennis te delen, om gezamenlijk te oefenen en om een goede samenwerking te verzekeren tijdens crisisbeheersing.
Johan Spruytte, afdelingshoofd Veiligheid Evonik Antwerpen NV: “Aangezien de Seveso-bedrijven er preventief alles aan doen om grote calamiteiten te vermijden, zal het netwerk zich in eerste instantie toespitsen op de uitwisseling van informatie en kennis omtrent elkaars materiaal en werkprocedures door gezamenlijke opleiding, training of oefeningen. Dit is een noodzakelijke voorwaarde om wederzijdse ondersteuning te kunnen bieden tijdens noodsituaties. Een duidelijker zicht hebben op de operationele ondersteuning die er binnen het netwerk voorhanden is, zorgt niet enkel voor een efficiëntere bestrijding, maar geeft ook een bijkomende geruststelling dat noodsituaties sneller onder controle gebracht kunnen worden.”
Bert Brugghemans, Zonecommandant van Brandweer Zone Antwerpen: “De Antwerpse haven is een wereldspeler in de chemie-industrie. Door de verschillende openbare en private brandweerdiensten nauwer te laten samenwerken, zijn we bij mogelijke incidenten nog beter voorbereid en kunnen we de hulpverlening naar een hoger niveau tillen. Meer nog: we willen op deze manier samen de impact op het milieu, de economie én op de mens effectiever beperken bij eventuele incidenten. Dat is niet enkel gunstig voor de omgeving, maar ook voor de continuïteit van het havengebied.”
Thierry Van Goethem, Zonecommandant van Hulpverleningszone Waasland: “Onze haven en de havenbedrijven zijn continu in beweging. De technologische innovaties volgen elkaar ongelooflijk snel op. Die gespecialiseerde kennis en knowhow zit bij de bedrijven. Het is daarom essentieel om de (brand)veiligheid in de haven samen met onze bedrijven aan te pakken. Op die manier kunnen we de expertise delen, de risico’s capteren en ons als netwerk voorbereiden. Dat vergt zowel op vlak van kennis als op vlak van materieel heel veel specialisatie. Hoe meer we dat als netwerk kunnen aanpakken, hoe kwaliteitsvoller en betaalbaarder de hulpverleningszorg.”
Opportuniteiten en groeimogelijkheden
Het succes van dergelijke publiek-private samenwerkingen werd in het buitenland reeds bewezen. De evolutie naar een gezamenlijke organisatie biedt opportuniteiten, zoals een verbeterde efficiëntie, vergroting van de slagkracht, continuïteit in de dienstverlening en kostenbesparingen.
Ben Windey, Incident Management Officer, Port of Antwerp-Bruges: “We hebben eerst rond de tafel gezeten met de beroepsbrandweerdiensten, zowel van grote chemiebedrijven als van publieke korpsen. Een logische volgende stap is nu om de brug te bouwen naar de talrijke kleinere bedrijfsbrandweerdiensten die werken met deeltijds brandweerpersoneel. Daarnaast verwachten we ook interesse van bedrijven die zelf slechts een beperkte eigen interventieploeg inzetten. Zij hebben er baat bij om terug te kunnen vallen op een uitgebreid netwerk wanneer de noodzaak zich voordoet.”
In het voorjaar zet het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde verdere concrete stappen. Hierbij worden momenteel gesprekken georganiseerd met andere bedrijven die in aanmerking komen om zich aan te sluiten bij het netwerk. Zo kan het BZS-netwerk stevig verankerd worden.
