Sectorfederatie essenscia vraagt voor knelpuntberoepen en bedrijfskritische functies een resultaatgericht actieplan samen met VDAB, overheid en onderwijs
Nooit eerder waren er in de chemie-, kunststoffen- en farmasector meer openstaande vacatures, waarbij het nooit langer duurde om ze effectief ingevuld te krijgen. Sectorbedrijven in Vlaanderen hebben een recordaantal van 1.943 jobaanbiedingen, maar twee op de drie ondernemingen kampen met vacatures waarvoor ze ook na een half jaar nog geen geschikte kandidaat gevonden hebben. Opvallend is dat bijna de helft van de vacatures bestemd is voor technisch talent met een TSO-opleiding. Dat blijkt uit de resultaten van de jaarlijkse jobbarometer, een bevraging bij 120 bedrijven uitgevoerd door sectorfederatie essenscia. Om knelpuntberoepen en bedrijfskritische functies beter te kunnen invullen, pleit essenscia voor een resultaatgericht actieplan in samenwerking met VDAB, overheid en onderwijspartners.
Het aantal jobs in de sector van de chemie en life sciences zit in Vlaanderen al 9 jaar op rij in stijgende lijn. Vorig jaar zijn er opnieuw ruim 1.800 extra banen bijgekomen wat de totale tewerkstelling op bijna 67.000 brengt. Die trend lijkt zich ook dit jaar door te zetten. Met zowat 2.000 openstaande vacatures, het hoogste aantal sinds de start van de jaarlijkse jobenquête zes jaar geleden, blijven bedrijven in chemie, farma en kunststoffen volop aanwerven. Daarbij zitten ook heel wat nieuw gecreëerde jobs: 835 of 43% van alle vacante posities.
Het merendeel van de vacatures gaat om technische functies in productie (40%) en onderhoud (16%). Het is ook in deze domeinen dat vacatures het langst blijven openstaan. Ook in logistiek, kwaliteitscontrole, onderzoek & ontwikkeling (O&O) en ondersteunende diensten zijn er heel wat jobkansen in de sector. Voor een derde van de vacatures is bovendien geen werkervaring vereist, wat goed nieuws is voor wie binnenkort afstudeert.
Dringend gezocht: technisch TSO-talent en data-analisten
Wat vooral opvalt is dat bijna de helft van de vacatures (47%) mikt op technisch TSO-talent, voornamelijk onderhoudstechnici en procesoperatoren. Dat is een hoger percentage in vergelijking met de voorbije jaren. Ook professionele bachelors (29%) met een praktijkgerichte opleiding zoals elektromechanica, meet- en regeltechnieken, procesautomatisering of chemische procestechnologie blijven erg in trek, net als masters (24%), in het bijzonder industrieel, burgerlijk en bio-ingenieurs.
De aanhoudende jobgroei – de voorbije tien jaar zijn er meer dan 7.500 jobs bijgekomen – in combinatie met de toenemende vergrijzingsgolf – een op de drie werknemers in de sector is ouder dan 50 – maakt de zoektocht naar talent de komende jaren bijzonder uitdagend voor chemie- en farmabedrijven. Zeker in een context van een groeiende krapte op de arbeidsmarkt en een dalend aantal leerlingen in technische of wetenschappelijke STEM-studierichtingen.
Actieplan voor bedrijfskritische functies
Daarom heeft de sector nu acht bedrijfskritische rollen gedefinieerd, jobprofielen die essentieel zijn voor de werking van chemie- en farmabedrijven. Het zijn functies met een hoge aanwervingsbehoefte, zowel in aantallen als in frequentie, waarvoor een toenemende schaarste op de arbeidsmarkt bestaat. Het gaat om operatoren voor productie-installaties, onderhoudstechniekers en proces- en productie-ingenieurs, maar ook om ingenieurs automatisatie en data-analisten voor de digitalisering van bedrijfsprocessen. Specifiek voor de farmasector zijn functies als verpakkingsingenieurs, clinical research managers voor geneesmiddelenontwikkeling en specialisten kwaliteitscontrole cruciaal.
Daarnaast kent de sector een hele reeks knelpuntberoepen zoals industrieel installateurs en monteurs elektrotechniek, laboranten en procesoperatoren. In de kunststofverwerking zijn productiemedewerkers en machineregelaars zeer gegeerd. Om meer talent toe te leiden naar deze beroepen is het van doorslaggevend belang om de instroom in relevante studierichtingen te vergroten, meer werkzoekenden te herscholen en het aantrekken van buitenlands talent eenvoudiger te maken. Samen met VDAB, onderwijspartners en de Vlaamse overheid wil sectorfederatie essenscia werk maken van een concreet actieplan.
Kris Bosch, adviseur onderwijs en arbeidsmarkt essenscia vlaanderen: “Bedrijven in de chemie en life sciences creëren duizenden jobs, maar ze vinden almaar moeilijker geschikt talent. Samen met het beleid willen we een actieplan dat inzet op meer en divers STEM-talent, op anderstalige nieuwkomers, op de activering van werkzoekenden en op de bijscholing van bestaande medewerkers zodat ze de juiste skills voor de nieuwste technologieën onder de knie krijgen. Daarvoor moet het opleidingsaanbod van de VDAB, in nauwe samenwerking met onze eigen sectorale competentiecentra, veel beter aansluiten op de behoeften van de ondernemingen voor de invulling van knelpuntberoepen en bedrijfskritische functies. Want de beschikbaarheid van talent is een doorslaggevend argument bij investeringsbeslissingen.”
Ann Wurman, directeur essenscia vlaanderen: “De chemie- en farmasector smeekt om technisch geschoold personeel, maar er zijn natuurlijk vacatures voor elk talent. De prioriteit moet de komende jaren dan ook liggen op de verhoging van de algemene onderwijskwaliteit, de promotie van STEM-studierichtingen en het aantrekkelijker maken van het technisch secundair onderwijs. Praktijkgerichte onderwijsvormen zoals duaal leren en duaal lesgeven spelen daarin een belangrijke rol. De kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt moet dicht, meer maatwerk is daarbij noodzakelijk.”
De jobbarometer van essenscia is een jaarlijkse enquête naar actuele tewerkstellingstrends in de chemie-, kunststoffen- en farmasector. De bevraging werd in april uitgevoerd bij 120 bedrijven, zowel internationale ondernemingen als kmo’s, die samen meer dan de helft van de sectorale tewerkstelling vertegenwoordigen. Het werkelijk aantal vacatures in de sector ligt bijgevolg wellicht nog een stuk hoger.
De resultaten worden bekendgemaakt aan de vooravond van de vierjaarlijkse opendeurdagen van de chemie en life sciences, een organisatie van sectorfederatie essenscia. Dit weekend openen een vijftigtal chemie-, kunststoffen- en farmabedrijven in heel België uitzonderlijk hun deuren voor het grote publiek. Een buitenkans om labo’s en productie-installaties te bezoeken die je anders nooit te zien krijgt en de vele jobkansen en duurzame innovaties in de sector te ontdekken.
