Plastics horen niet thuis in het milieu. Een nieuw actieplan met tal van concrete maatregelen moet voorkomen dat er nog plastic pellets – korreltjes die de grondstof vormen voor allerlei kunststofproducten – verloren gaan tijdens de productie, opslag, transport of verwerking. De partnerorganisaties in de Antwerpse haven waren twee jaar geleden pioniers in Europa met de opstart van het Operation Clean Sweep®-programma. Daardoor zijn al heel wat inspanningen geleverd in het streven naar zero pellet loss. Met een uitgebreid actieplan willen de initiatiefnemers nu een versnelling hoger schakelen. Het plan werd in detail voorgesteld tijdens de tweede editie van de Belgian Plastics Day in Brussel.
De Antwerpse haven is een van de belangrijkste productie- en logistieke centra voor kunststoffen in Europa. Kunststoffen die gebruikt worden in windturbines en zonnepanelen, in smartphones en elektrische auto’s, in isolatiematerialen en medische apparatuur. Plastics hebben dus vast en zeker een plaats in de haven, maar die plaats is niet in de Schelde of in de natuur.
Sectoroverschrijdende samenwerking
Daarom hebben twee jaar geleden de verschillende partners in de Antwerpse haven – Alfaport Voka, essenscia, Havenbedrijf Antwerpen, PlasticsEurope en Voka-Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland – samen de schouders gezet onder het ‘Operation Clean Sweep®’-programma. Dat was toen een Europese primeur. Zowel de industrie als de logistieke bedrijven engageren zich hiermee om acties te ondernemen die moeten vermijden dat plastic pellets in het milieu terechtkomen.
Al twee jaar hard gewerkt
Dankzij deze sectoroverschrijdende samenwerking – in totaal gaat het om 27 bedrijfssites in het Antwerpse havengebied – zijn al heel wat initiatieven opgestart om het ongewilde verlies van plastic pellets tegen te gaan. Bedrijven hebben geïnvesteerd in speciale rioolroosters, afvoerputten, zeef- en afzuiginstallaties en er zijn interne procedures uitgewerkt met specifieke opleidingsprogramma’s voor medewerkers. De betrokken organisaties financieren ook opruimacties en een wekelijkse monitoring op een aantal geselecteerde hotspots in de haven.
Ambitieus actieplan om nog beter te doen
Met een ambitieus actieplan willen de initiatiefnemers nu een versnelling hoger schakelen om meer resultaten te boeken. Het plan omvat concrete maatregelen die zijn opgebouwd rond vijf actiedomeinen: infrastructuur, procedures, audits, samenwerking en opruimacties. De te nemen maatregelen kunnen uiteraard verschillen van bedrijf tot bedrijf naargelang de aard van de activiteit en de specificiteit van de bedrijfslocatie.
- Infrastructuur: Bedrijven nemen de noodzakelijke maatregelen om het verlies van plastic pellets op hun bedrijfssites te vermijden, bijvoorbeeld met speciale schoonmaakzones en aangepast materiaal voor truckers om hun containers ter plaatse te reinigen. Bij eventuele incidenten volgt er een analyse naar de oorzaak met bijhorende acties om herhalingen te voorkomen.
- Procedures: Er komen hoge kwaliteitsniveaus voor de inspectie van geladen trucks voordat ze de bedrijfssites verlaten. Met sectorfederaties Febetra en Transport Logistiek Vlaanderen wordt ‘Operation Clean Sweep®’ gepromoot bij vrachtwagenchauffeurs met duidelijke richtlijnen om pellet loss te vermijden bij het laden en lossen en tijdens het transport.
- Audits: De Europese kunststoffenfederatie PlasticsEurope werkt aan een transparant certificatiesysteem met onafhankelijke auditprocedures dat als een pilootproject in de Antwerpse haven zal worden gelanceerd. Vanaf 1 januari 2020 maakt PlasticsEurope ‘Operation Clean Sweep®’ ook verplicht voor alle bedrijven die lid zijn van de organisatie.
- Samenwerking: Het streefdoel van zero pellet loss wordt ingeschreven in de contracten met logistieke dienstverleners met specifieke voorschriften bij mogelijke overtredingen. Goede praktijkvoorbeelden worden maximaal gedeeld en er wordt naar gestreefd om de ontbrekende schakels in de logistieke keten ook deel te laten nemen aan het initiatief.
- Opruimacties: De huidige monitoring- en opruimacties worden verdergezet, met extra aandacht voor de zones rondom de betrokken bedrijfssites. Er komt een early warning system dat toelaat om snel in te grijpen bij eventuele incidenten. Het initiatief van het Havenbedrijf Antwerpen om de historische vervuiling in natuurgebied Galgeschoor met een innovatieproject aan te pakken, wordt voluit gesteund.
“Met dit actieplan, waaraan maanden intensief is gewerkt, nemen we opnieuw het voortouw en tonen bedrijven hun bereidwilligheid om hier voluit aan mee te werken.”
Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia
“We spelen een voortrekkersrol in Europa, maar ondanks de vele inspanningen van de voorbije twee jaar hebben we ons streefdoel van zero pellet loss nog niet bereikt. We nemen deze problematiek zeer ernstig. Met dit actieplan, waaraan maanden intensief is gewerkt, nemen we opnieuw het voortouw en tonen bedrijven hun bereidwilligheid om hier voluit aan mee te werken. Ons engagement is duidelijk. We zullen dit blijven aanpakken tot het probleem is opgelost, want plastic pellets horen niet thuis in de natuur”, zegt Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia.
“Intensieve samenwerking tussen de industrie, logistieke dienstverleners en de transportsector is de sleutel tot succes”
Eric Quenet, directeur West Region van PlasticsEurope
“Het streven naar zero pellet loss is een bijzonder complexe opdracht. De situatie kan op een bepaalde bedrijfssite onder controle zijn, maar bij elke stap in het logistieke proces is er een risico op het verlies van plastic pellets. Intensieve samenwerking tussen de industrie, logistieke dienstverleners en de transportsector is dus de sleutel tot succes. We willen daarom nog meer bedrijven en organisaties in gans België overtuigen om in dit actieplan te stappen en de krachten te bundelen”, zegt Eric Quenet, directeur West Region van PlasticsEurope.
Download het rapport: Operation Clean Sweep® – Port of Antwerp Activity Report 2019
