Met het project Antwerp@C mikken het Antwerpse Havenbedrijf en zeven toonaangevende chemie- en energiebedrijven op een halvering van de CO2-uitstoot in de haven van Antwerpen tegen 2030 en dit door CO2 op te vangen en te hergebruiken of op te slaan. Het consortium bestaat uit Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, INEOS, Fluxys, Port of Antwerp en Total. Met de indiening van Europese subsidiedossiers heeft dit innovatieve project deze week opnieuw belangrijke stappen vooruit gezet.
Het Antwerpse Havenbedrijf bracht eind 2019 zeven toonaangevende chemie- en energiebedrijven bij elkaar in het kader van CO2-reductie en de transitie naar een duurzame en koolstofneutrale haven. De partners streven ernaar om op redelijk korte termijn en tegen draagbare kosten CO2 uit de atmosfeer te houden en daarmee een belangrijke bijdrage te leveren aan de klimaatdoelstellingen. Het potentieel van dit project is om tegen 2030 de helft van de CO2-emissies in de haven af te vangen.
Haven van Antwerpen: plek bij uitstek voor koolstofafvang
De haven van Antwerpen herbergt de grootste geïntegreerde energie- en chemiecluster van Europa. Dat maakt het dé locatie om nieuwe bedrijfsoverschrijdende samenwerkingen te creëren en aan innovatieve CO2-reductie te doen. Met het project Antwerp@C onderzoeken initiatiefnemers Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, INEOS, Fluxys, Port of Antwerp en Total de technische en economische haalbaarheid van CO2-infrastructuur ter ondersteuning van mogelijk toekomstige CCUS (Carbon Capture Utilisation & Storage) toepassingen.
Het afvangen en opslaan van CO2 (Carbon Capture & Storage, CCS) en op termijn het hergebruik van CO2 als grondstof voor verschillende toepassingen (Carbon Capture & Utilisation, CCU), worden gezien als belangrijke sporen in de transitie naar een koolstofneutrale haven.
Haalbaarheidsstudie
Met steun vanuit het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) voert Antwerp@C momenteel een haalbaarheidsstudie uit naar het opzetten van een centrale pijpleiding langsheen de industrie op zowel linker- als rechteroever, verschillende gemeenschappelijke behandelingsunits, een gemeenschappelijke installatie voor het vloeibaar maken van CO2, tussentijdse opslag van CO2 en het grensoverschrijdend transport ervan via zowel scheepsbelading als pijpleiding.
Grensoverschrijdende transportinfrastructuur
Omdat België niet over de geschikte ondergrond beschikt, is internationale samenwerking noodzakelijk om CO2 grensoverschrijdend te vervoeren en permanent op te slaan in onder meer lege gasvelden onder de zee. Antwerp@C onderzoekt in die optiek de mogelijkheid voor transport naar Rotterdam via pijpleiding of per schip naar Noorwegen.
Europese projecten
Voor de realisatie steunt Antwerp@C op twee initiatieven voor grensoverschrijdende CO2-transportinfrastructuur die recent door de Europese Commissie werden erkend: het CO2TransPorts-project voor infrastructuur richting Rotterdam en het Northern Lights-project voor infrastructuur richting Noorwegen.
Voor beide projecten werden deze week subsidieaanvragen voor detailstudies ingediend in het kader van de Connecting Europe Facility (CEF). Daarnaast is een subsidiedossier in voorbereiding voor het Europese Innovation Fund in het kader van de Green Deal.
Voortrekkersrol voor haven en chemie
“Indien deze gemeenschappelijke infrastructuur gerealiseerd kan worden, zal dat de hele industriële havengemeenschap ten goede komen. Hiermee bevestigen we onze voortrekkersrol”, zegt Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp.
Voor havenschepen Annick De Ridder illustreert dit project dat de kracht van technologische vooruitgang hand in hand gaat met een succesvolle klimaataanpak. “Als we als tweede haven van Europa de inspanningen kunnen leveren om tot de helft van onze CO2-uitstoot af te vangen, dan zijn de mogelijkheden voor een duurzame groei van onze industrie en onze welvaart legio.”
Wouter De Geest, voorzitter consortium Antwerp@C: “Als grootste Europese chemiecluster nemen we onze verantwoordelijkheid met een ongeziene samenwerking tussen 8 toonaangevende bedrijven. Samen onderzoeken we de mogelijkheden voor de bijkomende reductie van CO2 in onze productieprocessen en voor innovatieve oplossingen voor een duurzame chemie in Antwerpen en Vlaanderen.”
Ook North Sea Port start project om CO2-uitstoot fors te verminderen
Een consortium van Belgische en Nederlandse bedrijven zet een belangrijke stap om de CO2-uitstoot fors te verminderen in het grensoverschrijdende havengebied van North Sea Port (Gent, Terneuzen, Vlissingen). Ze doen dit door CO2 af te vangen en vervolgens te hergebruiken of ondergronds op te slaan. De ambitie is om vanaf 2023 1 miljoen ton CO2 per jaar af te vangen en dat op te drijven tot 6,5 miljoen ton per jaar in 2030, goed voor 30% minder CO2-uitstoot in de Schelde-Delta regio. Partners in dit ‘Carbon Connect Delta’-project zijn Smart Delta Resources, havenbedrijf North Sea Port, chemiebedrijven Dow Benelux en Yara, de ondernemingen ArcelorMittal en Zeeland Refinery, energiebedrijf PZEM en infrastructuurpartners Gasunie en Fluxys. Ze streven ernaar de haalbaarheidsstudie eind 2020 af te ronden, waarna de projectrealisatie kan starten.
